Türkekonomisini batıran, siyasi konjonktürü altüst eden ve AKP’ye 23 yıllık iktidarının da önünü açan 2001 krizi sırasında Halkbank Genel Müdürlüğü görevinde bulunan Yenal Ansen, krizin yaşandığı 5 günü SÖZCÜ’ye anlattı. Ansen, o dönemde kamu bankalarının elinin kolunun bağlandığını belirtirken, yabancı yatırımcıların paralarını IMF desteğiyle alıp gittiğini, bütün yükün yerli yatırımcılara kaldığını söyledi. Türkiye’de halkın şu an 2001’den daha kötü durumda olduğunu belirten Ansen’in anlatımıyla 2001 krizinin 5 gününde şunlar yaşandı:
19 Şubat Pazartesi: Fırtına öncesi tüm piyasalarda sallantı başladı. Merkez Bankası, özel bankalara 7.6 milyar dolar sattı. Borsa düştü, gecelik faiz yüzde 45, repo yüzde 500-750 oldu. Kamu ve Fon bankalarına para verilmiyordu.
20 Şubat Pazartesi: Gecelik faiz yüzde 500’e, repo faizi yüzde 3.000’e yükseldi. Özel bankalar dövize hücum ediyor, kamu bankalarındaki fonlarını da istiyorlar. Hazine IMF baskısıyla yabancı fonlar zarar görmesin diye vade sonunu bekliyor, döviz kurunu yükseltmiyor.
21 Şubat Pazartesi: Merkez sabah piyasaya para vermedi. Gecelik faiz yüzde 7.500’e yükseldi. Özel bankalar 3 milyar dolar döviz topladı. 670 bin lira olan dolar 1 milyonu aştı. Ateşi söndürmek ve kamu bankalarının elini rahatlatmak için swap talebiyle Hazine’yi, Merkez Bankasını arıyoruz, telefonlar kapalı.
22 Şubat Pazartesi: Hazine’de vade günü, yabancıya paraları ödendi, TL’leri döviz yapıp Türkiye’den gittiler. Sabit kur bitti, dalgalı kura geçildi. Moody’s not düşürdü.
23 Şubat Pazartesi: Öğlen saat 13.00’te kamu bankalarına swap yasağı nihayet kaldırıldı. Gecelik faizler yüzde 400-800 aralığına, repolar yüzde 1.325’e indi. Resmi dolar kuru 1.072 TL, serbest piyasada 850-900 TL. Merkez Bankası Başkanı (Gazi Erçel) cumartesi, Hazine Müsteşarı (Selçuk Demiralp) pazartesi istifa etti.
Firmalar canlı canlı gömüldü
Krizin en acı beş gününde spekülasyona dayalı işlemlerle kamudan özele, tefeci piyasasında görülmeyen vahşi faizlerle milyarlarca dolar haksız kazanç aktarıldığını anlatan dönemin Halkbank Genel Müdürü Yenal Ansen, vadesi gelmiş-gelmemiş 30 bin kredi borçlusu firmanın da adeta canlı canlı toprağa gömüldüğünü söyledi. Ansen, ekonomide son 2 yıldır yaşanan krizin toplumun hayat standardını 2001’den de daha kötü bir duruma düşürdüğünü, bankaların üretime değil tüketime kredi pompaladığını belirtti.
