ABD Başkanı Donald Trump, dün çok tartışılan bir karara daha imza attı ve bütün ülkelere ek gümrük vergisi getirdi. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu pek çok ülkeye taban oranı olan yüzde 10 uygulanırken, ticaret savaşı için daha kritik görülen Çin (%54) ve Tayvan (%32) gibi ülkelere çok yüksek oranlarda gümrük vergileri getirildi. Trump’ın açıklaması sonrası, bu ek vergilerin özellikle teknoloji şirketleri için yıkıcı sonuçlar doğurabileceği konuşulmaya başlandı. Nitekim bunun emarelerini daha ilk günden görmeye başladık. Bu karar sonrası NASDAQ borsasında ciddi bir düşüş yaşanırken, Muhteşem Yedili olarak adlandırılan Alphabet (Google), Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia ve Tesla toplamda 1 trilyon dolar değer kaybetti.
Özellikle Apple yüzde 9 değer kaybederek son beş yıldaki en büyük düşüşünü yaşadı. Aynı şekilde Amazon da yüzde 9 değer kaybederken, Nvidia hisseleri de yüzde 7 düştü. NASDAQ’da genel olarak yüzde 6’lık küçülme yaşandı.
Donald Trump’ın Ek Vergileri Yapay Zekanın da Maliyetini Arttırdı
Özellikle Çin, Tayvan, Vietnam gibi ülkelere getirilen yüksek gümrük vergileri, başta yarı iletkenler olmak üzere teknoloji dünyası için kritik olan pek çok ürün ve kaynağın maliyetini bir anda arttırmış oldu. Çünkü kıymetli minerallerden çeliğe kadar bütün materyallerin maliyeti bir anda yüzde 50 artmış durumda. Bu artışın akıllı telefonlardan elektrikli otomobillere kadar neredeyse her teknolojik ürünü etkilemesi bekleniyor. Ancak bilhassa yapay zeka odaklı girişimlerin bundan yara olacağı düşünülüyor.
DeepSeek ve Alibaba gibi Çinli şirketlerinde de dâhil olmasıyla iyiden iyiye kızışmış olan yapay zeka yarışında öne geçmek isteyen şirketler, veri merkezlerine yüz milyarlarca dolar yatırım yapmayı planlıyordu. Ancak Trump’ın dün açıkladığı ek vergilerle birlikte bu veri merkezlerini kurmanın ve işletmenin maliyeti de bir anda katlanmış oldu. Çünkü bu veri merkezlerinde kullanılan çiplerin önemli bir bölümü Tayvan, Vietnam, Tayland gibi ülkelerden ithal ediliyor. Hâliyle bu da maliyetlerin bir anda artacağı anlamına geliyor. Bu durum, yapay zeka alanındaki yatırımları yeniden tartışmaya açmış durumda. Nitekim daha şimidden bazı şirketlerin bu konuda geri adım atmaya başladığını görüyoruz.
Bunun ilk örneklerinden biri Microsoft oldu. Aralarında Endonezya ve Avustralya gibi yabancı ülkelerin de olduğu çeşitli bölgelerde veri merkezleri kurmak için 80 milyar dolar bütçe ayıran Microsoft, bu yatırımları şimdilik kızağa çekti. Microsoft, veri merkezlerine ayırdığı 80 milyar dolarlık bu bütçeyi kullanmaktan vazgeçmediğini söylüyor. Ancak bu yatırımların yavaşlatılmış olması, veri merkezleri için çizilen yol haritasının yeniden gözden geçirilmekte olduğunu gösteriyor. Üstelik Microsot bu konuda yalnız da değil. Trump’ın dün açıkladığı ek vergiler, yurt dışıyla bağlantılı yatırımları şüpheli hâle getirmiş durumda. Bunun da özellikle yeni veri merkezlerinin kurulmasını yavaşlatacağı düşünülüyor. Bunun ABD ile Çin arasındaki yapay zeka yarışında nasıl bir etkisi olacağını bekleyip göreceğiz ama şu an için bu karar ABD’nin hızını kırmış gibi görünüyor.
